Artikel: Mijn ervaring tijdens de Meetup Cultuursensitief Coachen

Artikel: Mijn ervaring tijdens de Meetup Cultuursensitief Coachen

Hans Snel (eigenaar van Nectar Marketing en campagnemanager bij Mijn Groene Huis) heeft zijn ervaring van zijn deelname aan de Meetup Cultuursensitief Coachen samengevat in een artikel. Hij volgde op 20 januari 2025 de online meetup onder leiding van Yvonne Feuerhahn van Milieu Centraal. Lees de ervaring en geleerde lessen van Hans Snel hieronder!  

3 februari 2025

Cultuursensitief coachen: meer dan elkaar verstaan

Hans Snel, 24 januari 2025

Met een Energiecoach in Zeist helpen wij (Het Groene Huis) huishoudens met een kleine beurs om de energierekening betaalbaar te houden. En daarbij besteden we zowel aandacht aan de kleine maatregelen, als aan het aanleren van nieuwe gewoontes. Regelmatig komen we op bezoek bij huishoudens met een migratieachtergrond. Als de taal een belemmering vormt om tot een goed gesprek te komen, hebben we tolken beschikbaar, voor Arabisch, Turks, Koerdisch en Frans. In de praktijk maken we van de tolken niet heel veel gebruik. Meestal redden we ons wel door op het Engels over te gaan of door één van de wat oudere kinderen in het huis als intermediair in te schakelen.

Bij onze bezoeken aan huishoudens met een migratieachtergrond vallen natuurlijk ook de verschillen met Nederlandse huishoudens op: de thermostaat staat vaak hoger en er wordt nog vaker en langer gedoucht. Dat een aantal van deze verschillen sterk cultuurgebonden zijn, daar hebben we tot nu toe niet zo bij stil gestaan.

Maandag 20 januari 2025 heb ik met één van onze Energiecoaches het NMU webinar ‘Cultuursensitief coachen’  bijgewoond, verzorgd door Yvonne Feuerhahn van Milieu Centraal. En dat heeft mij verschillende inzichten opgeleverd, die ik graag met jullie deel.

Tags:

“Gebruik in je communicatie 'verspillen' in plaats van 'besparen', en 'de kosten worden geheel betaald door de gemeente' in plaats van 'gratis' om culturele misverstanden te vermijden.”

Yvonne Feuerhahn, Milieu Centraal

Woordgebruik: vermijd ‘energie’, ‘besparen’ en ‘gratis’

Allereerst het woordgebruik: we hebben het in al onze communicatie over ‘energie besparen’. Dat wordt in lang niet alle culturen goed begrepen. Bij het woord ‘energie’ denken nieuwe Nederlanders vaak eerder aan de persoonlijke energie, dan aan de energie voor je woning. Beter is het om te spreken over ‘gas/warmte en stroom/elektriciteit’. En het woordje ‘besparen’ geeft in veel culturen niet een positieve associatie. Het is beter om te spreken over ‘verspillen’. Zo is het in verschillende geloven belangrijk om geen waardevolle zaken te verspillen. In plaats van energie besparen, moeten we het dus gaan hebben over geen gas en stroom verspillen.

Tot slot het woord ‘gratis’. Voor hier opgegroeide Nederlanders verhoogt dit dikwijls de belangstelling voor een product of dienst. Als iets gratis is, zijn we er als de kippen bij. In andere culturen is gratis verdacht: “ja ja, en dan presenteren jullie straks toch nog een rekening”. Het is beter om te spreken over “de kosten worden geheel betaald door de gemeente”.


Minderjarige gezinsleden niet meer als tolk

Los van de culturele verschillen werd ons afgeraden om kinderen, liefst ook kinderen van middelbare schoolleeftijd, als tolk in te zetten in het gesprek. We belasten ze daarmee toch met zaken, waarvoor ze niet verantwoordelijk zijn. We zullen dus vaker dan we nu doen gebruik moeten maken van een tolk. En als we hiervoor geen vrijwillige tolk kunnen vinden, gaan we op zoek naar een betaalde tolk.

Hieronder beschrijf ik enkele onderscheidende elementen uit verschillende culturen. Yvonne gaf als kanttekening mee dat je binnen die culturen, net als bij ons, enorme verschillen kunt tegenkomen. Ga er dan ook niet vanuit dat jouw gezin met een migratieachtergrond voldoet aan het hieronder beschreven beeld, maar wees er alert op en laat het je helpen om mensen beter te begrijpen en daarmee ook beter te kunnen helpen. Vertrekpunt blijft altijd: wat wil het betreffende gezin wel en niet veranderen.


Marokkaanse Nederlanders: uitgebreide maaltijden

In Marokko neemt de maaltijd een centrale plaats in en wordt er daarvoor vaak lang in de keuken gestaan. Omdat het aandeel gas in de totale rekening klein is, hoeft dit niet tot een hoge energierekening te leiden. Wel is door de toename van vocht in de woning het goed ventileren nog belangrijker.

Marokkaanse mensen hebben, meer dan oorspronkelijke Nederlanders, een hekel aan die lelijke radiatoren. Die verbergen ze dus het liefst achter een bank of de gordijnen. Zolang die bank er niet strak tegenaan staat, is dat geen probleem. Lange gordijnen zorgen wel voor hogere stookkosten. Inkorten is beslist geen optie, maar je kunt natuurlijk wel voorstellen om ’s nachts en tijdens de echt koude avonden de gordijnen op de vensterbank te leggen. Dat scheelt al gauw meerdere kuubs gas per jaar.

In de Marokkaanse cultuur speelt humor een belangrijke rol, krijgen we te horen. Maar wat voor de één grappig is, hoeft dat voor de ander helemaal niet te zijn. Dus zelf vind ik het lastig om hiermee iets te doen.

Tags:

“Niet alleen tussen culturen, maar ook binnen die culturen kan je verschillen tegenkomen. Probeer mensen beter te begrijpen om daarmee ook beter te kunnen helpen. Vertrekpunt blijft altijd: wat wil het betreffende gezin wel en niet veranderen.”

Yvonne Feuerhahn, Milieu Centraal

Caraïbische Nederlanders: persoonlijke hygiëne voorop

Als je leeft in de Caraïben, sta je bloot aan warmte en stof. Dat heeft ertoe geleid dat mensen uit de Caraïben gewend zijn om tweemaal per dag te douchen, tussen de 10 en de 30 minuten. Natuurlijk kun je bespreken wat de financiële consequentie is van deze gewoonte, maar reken er niet op dat zij hieraan iets gaan veranderen. Als je iets wilt bereiken, dan maak je meer kans met de tip om de thermostaat iets lager te zetten en warmere kleding aan te trekken. In relatie tot het vele douchen is het ook belangrijk om aandacht te besteden aan voldoende ventileren om het vocht af te voeren. Want anders is schimmel onvermijdelijk.

 

Turkse Nederlanders: kinderen hebben relatief veel invloed

In tegenstelling tot andere culturen betrekken Turkse Nederlanders hun oudere kinderen vaker bij beslissingen, ook als het gaat om het inschakelen van ons als vrijwilliger. Dat biedt dus ook kansen als het gaat om samen nieuwe gewoontes aanleren. Turkse Nederlanders willen hun kinderen graag een goede bagage meegeven en sparen dus veel voor hun kinderen. Dat valt als argument in gesprekken te gebruiken.

Turkse Nederlanders hebben relatief vaker een eigen woning en als ze een huurhuis hebben, verwachten ze dat de verhuurder hun problemen oplost en nemen dan zelf een afwachtende houding aan. Vanwege hun gastvrijheid hebben Turkse Nederlanders vaker een grote of tweede vriezer: er moet altijd eten in huis zijn voor eventuele gasten.


Somalische Nederlanders: niet mailen, maar bellen

Het gaat om grote huishoudens en zeer gastvrije mensen. Reken op meer tijd voor een bezoek. De verwarming staat er vaak hoog en blijft ook ’s nachts aan.

Een motivatie om energie te besparen is dat ze daarmee wat geld overhouden. Een belangrijk verschil met andere culturen is hun voorkeur voor het gesproken woord. Ze schrijven en lezen weinig, dus gebruik vooral de telefoon of ga langs.


Andere culturen

Het onderzoek van Milieu Centraal besloeg de hierboven beschreven culturen. In Zeist hebben we ook te maken met onder andere Afghaanse, Syrische, Eritrese en Oekraïense gezinnen. Daar is nog geen onderzoek naar gedaan. Overigens levert een vraag aan Chat GPT ook bruikbare inzichten op. Stel dan de volgende vraag: “Met welke cultuurverschillen moet ik rekening houden als ik een gezin met een Eritrese culturele achtergrond wil helpen met energie in de woning besparen?”.

Neem bovenstaande tips niet al te letterlijk. Het zijn opgedane ervaringen en daarnaast willen we ook niet generaliseren. Maar wees er alert op en houd er rekening mee.

 

Wil je ook naar onze trainingen, webinars en bijeenkomsten? Bekijk onze Activiteiten!

Tags:

Hans SnelHans Snel, Nectar Marketing en Mijn Groene Huis

Met zijn Nectar Marketing richt hij zich op het versnellen van klimaatoplossingen door middel van doelgericht advies en projectmanagementmethodieken voor bedrijven. Als campagnemanager bij Mijn Groene Huis helpt hij inwoners van gemeente Zeist energiebewust te wonen.

Tags: